شرح خدمات مطالعات امکانسنجی (feasibility study) و طرح توجیهی فنی و اقتصادی مطصا :
فصل اول طرح توجیهی : سابقه متقاضی
۱-۱- سوابق ثبتي شركت
۱-۲- سرمايه و سهامداران
۱-۳- مديريت
۱-۴- مجوزهاي قانوني
۱-۵- بررسي توان مندي هاي متقاضي
الف- توانمندي بالقوه يا بالفعل متقاضي براي کسب سهم بازار
ب- سوابق مالي متقاضي
ج- توان مندي هاي بالقوه و بالفعل فني
د- توان مندي هاي مديتريتي متقاضي
فصل دوم طرح توجیهی : مطالعات بازار
مطالعه رهنمودهاي تدوين گزارش‌هاي امكانسنجي و طرح توجیهی در پـروژه‌هـاي صنعتـي (Feasibility Study) بيانگر اهميت و ضرورت انجام مطالعه بازار ميباشد. به طوري كه با اهميت يافتن هر چه بيشتر مباحث بازار و بازاريابي مطالعه بازار گستره بيشتري پيدا كرده است. مفهوم مطالعه بازار، جمع‌آوري و ثبت و تجزيه و تحليل نظامند داده‌هاي مرتبط با بازار و فراهم ساختن زمينه تبيين، تشريح و طبقه‌بندي بازار فعلي و پيش‌بيني بازار آتي محصول مورد بررسي ميباشد.
اجراي يك پروژه با استفاده از منابع موجود، نظير مواد اوليه مورد نياز، منابع انساني و تكنولوژي و همچنين مكانيابي آن، زماني محقق ميشود كه مفاهيم اوليه بازار نظير تقاضاي فعلي مؤثر، تقاضاهاي ارضاء نشده، مزيت‌هاي رقابتي واردات و صادرات و غيره تعيين شده باشد. از اينرو مطالعه بازار به عنوان بخشي از فرآيند مطالعات امكانسنجي و طرح توجیهی بايد با دقت و با هدف حصول اطلاعات فوق‌الذكر در زمان مناسب صورت پذيرد.
۲-۱- مقدمه
۲-۲- معرفي محصول (محصولات)
معرفي كليه كدهاي ISIC متعلق به محصولمورد بررسي
مشخصات، ويژگي‌ها و تعاريف علمي و تخصصي از منابع و كتب علمي
استانداردهاي بين المللي (جهاني) و ملي محصول
معرفی مشخصات محصول با كيفيت‌ها يا گريدهاي مختلف
معرفي محصول به لحاظ ماهيت آن
ارائه ضريب مصرف محصول در بخش‌هاي مصرف كننده
بررسي الگوي مصرف جامعه
بررسي سابقه مصرف محصول
جايگاه محصول
۲-۳- معرفي پروژه
تحليل ضرورت اجراي پروژه: هدف صادراتي ، هدف جايگزيني واردات ،تكنولوژي جديد ، تغيير الگوي مصرف و....
تحليل ملاحظات اجرائي پروژه: ملاحظات اقتصادي، ملاحظات اجتماعي و فرهنگي ، ملاحظات سياسي
مكان يابي پروژه: تحليل‌هاي مرتبط به دسترسي طرح به مواد اوليه ، تحليل‌هاي مرتبط به دسترسي طرح به بازار مصرف ، تحليل‌هاي مرتبط به دسترسي طرح به منابع نيروي انساني ، ساير عوامل تأثيرگذار برمكان‌يابي پروژه ( توجه به امکان تامين آب، برق، دسترسي به راههاي ارتباطي و مسائل زيست محيطي)
۲-۴- دانش فني پروژه
در اين بخش دانش فني پروژه متناسب به نوع بازار هدف معرفي گردد. به بيان ديگر انتخاب دانش فني پروژه بايد متناسب با بازار هدف (جهاني، ملي و منطقه‌اي) انتخاب شود، لذا تحليل مناسب بودن دانش فني انتخاب شده براي دستيابي به بازار هدف ضروري ميباشد لذا:
- بررسي تناسب دانش فني با بازار هدف
- براساس دانش فني انتخاب شده، مطالعه سوابق فعاليت شركت عرضه كننده دانش فني در بازارهاي هدف (جهاني، ملي و منطقه‌اي)
۲-۵ – قيمت مواد اوليه و نحوة تأمين آن (مواد اوليه، كمكي و مصرفي)
- تعيين نحوه تأمين مواد اوليه طرح به لحاظ داخلي يا وارداتي بودن
- در صورت تأمين مواد اوليه طرح از خارج، ارائه قيمتهاي جهاني و قيمت FOB يا CIF در مبادي ورودي
- تفكيك هزينه‌هاي گمركي و حمل و نقل تا تحويل در درب كارخانه (محل اجراي طرح)
- تعيين نرخهاي تعرفي گمركي شامل سود بازرگاني و حقوق گمركي متعلق به مواد اوليه طرح.
- تعيين قيمت مواد اوليه مورد نياز مطابق با مشخصات فني ارائه شده
- در مواردي كه مواد اوليه داراي قيمتهاي چند گانه باشد، ارائه هر يك از قيمتها
- قيمت مواد اوليه مستند و براساس قيمتهاي اخذ شده از شركت ارائه كننده مواد اوليه.
- ارائه روند قيمت مواد اوليه طرح طي سالهاي گذشته
- تحليل حساسيت طرح به قيمت مواد اوليه (از طريق نرم افزار Comfar)
۲-۶- قيمت فروش محصولات طرح
- تحليل قيمت محصولات شركتهاي رقيب (داخلي، خارجي و يا هر دو) همراه با تحليل‌هاي كيفي و تعيين درجه هاي مربوطه.
- تعيين قيمت فروش محصول متناسب با مشخصات فني ارائه شده
- تعيين نرخ هاي تعرفه گمركي شامل سود بازرگاني و حقوق و عوارض گمركي متعلق به محصول طرح
- تعيين قيمت فروش محصول طرح قيمت فروش شركتهاي رقيب در درب كارخانه
- قيمت فروش محصول طرح براساس توانمندي شركت در بازار رقابتي
- قيمتهاي ارائه شده مربوط به شركتهاي ديگر (داخلي يا بين المللي)
- تحليل حساسيت طرح به تغيير قيمت فروش محصولات طرح (از طريق نرم افزارComfar )
۲-۷- تحليل جايگاه صنعت مورد بررسي در سياست‌هاي كلان اقتصادي كشور
در اين بخش جايگاه صنعت مورد بررسي در برنامه‌هاي كلان اقتصادي كشور بررسی می گردد
- سازگاري اجراي پروژه با مجموع استراتژي‌هاي كلان اقتصادي
- بررسي جايگاه صنعت در اولويت‌هاي سرمايه‌گذاري كشور
- بررسي سياست‌هاي حمايتي دولت از صنعت مورد بررسي
- مزيت‌هاي نسبي سرمايه‌گذاري در صنعت مورد بررسي
- بررسي قوانين و مقررات دولتي و جهاني، مترتب بر صنعت مورد بررسي
- بررسي روند موانع تعرفه‌اي و غيرتعرفه‌اي سازمان تجارت جهاني و اثرات آن بر صنعت مورد بررسي
- بررسي تاثير واردات و صادرات غيررسمي بر صنعت مورد بررسي
۲-۸- عرضه
در اين بخش لازم است وضعيت عرضه صنعت شامل وضعيت توليد داخلي و واردات در طي سالهاي گذشته
۲-۸-۱- توليد داخلي
در اين بخش، تعداد واحدهاي فعال، ظرفيت اسمي، ظرفيت عملي و روند توليد طي سالهاي گذشته ارائه ميشود. در اين بخش تفكيك واحدهاي اصلي توليد كننده محصول به لحاظ سهم موجود از كل بازار ضروري ميباشد. به طوري كه متناسب با هر صنعت در صورت امكان واحدهاي فعال در سه مقياس واحدهاي كوچك، واحدهاي متوسط و بزرگ قابل تقسيم‌بندي ميباشد.
در اين بين در مورد طرحهايي كه بخش قابل توجهي از نياز بازار توسط تعداد محدودي از واحدها تأمين ميشود، بررسي وضعيت عملكرد اين واحدها.
۲-۸-۲- واردات
حجم واردات محصول مورد بررسي طي سالهاي گذشته ارائه گردد.
۱- تعرفه‌ها و سود بازرگاني
۲- شناخت دقيق كد تعرفه گمركي تخصيصي به محصول مورد بررسي
۳- ارائه كشورهاي مبداء و ميزان واردات از هر كشور كه محصول از آنجا وارد شده است.
۴- بررسي و تحليل كارشناسي ميزان واردات رسمي و غيررسمي و تفكيك آنها
۵- ارائه ميزان و ارزش واردات كالاي مورد بررسي
۲-۸-۳- موجودي انبار
ميزان موجودي انباردر هر سال جهت تحليل دقيق‌تر وضعيت عرضه مؤثر ميباشد. بررسي ميزان موجودي انبار از طريق تفاضل موجودي انبار در ابتداي سال از موجودي انبار در انتهاي سال حاصل ميشود.
۲-۹- پيش بيني امكانات عرضه
۲-۹-۱- پيش بيني امكانات عرضه داخلي
در اين بخش لازم است ظرفيت عملي واحدهاي فعال، طرحهاي توسعه‌اي اين واحدها و طرحهاي در دست اجرا طي مورد محاسبه قرار می گيرند و سرانجام متناسب با پيشرفت فيزيكي طرحهاي توسعه‌اي و در دست اجرا مجموع امكانات عرضه براي سالهاي آينده پيش بينی می گردند.
۲-۹-۲- پيش‌بيني واردات
در اين بخش با توجه به امكانات عرضه صنعت، قدرت رقابت‌پذيري آن با محصولات رقيب خارجي و همچنين روند واردات طي سالهاي گذشته و كليه متغيرهاي تأثيرگذاربر روند واردات ميزان واردات در طي سالهاي آتي ارائه میگردد.
۲-۱۰- تقاضا
داده‌ها و اطلاعات مربوط به تقاضا شامل دو بخش تقاضاي خارجي (صادرات) و تقاضاي داخلي ميباشد.
۲-۱۰-۱- تقاضاي خارجي (صادرات)
در اين بخش اطلاعات مربوط به صادرات طي سالهاي گذشته ارائه مي‌گردد.
۱- شناخت دقيق كدهاي تعرفه گمركي مربوط به كالاي مورد بررسي
۲- بررسي و تحليل وضعيت صادرات به لحاظ ميزان صادرات رسمي و غيررسمي
۳- تحليل كمي و كيفي وضعيت صادرات به لحاظ تركيب صادرات، ارزش وزني و ريالي صادرات.
۲-۱۰ -۲- تقاضاي داخلي:
براي بررسي وضعيت تقاضا اطلاع از وضعيت گذشته (روند چند سال اخير)
۲-۱۱- پيش‌بيني تقاضا:
۲-۱۱-۱- پيش‌بيني تقاضاي داخلي:
پيش‌بيني تقاضا به عنوان يكي از مهمترين اركان مطالعه بازار ميباشد. به طوريكه با استناد به پيشبينيهاي انجام شده در اين بخش، تحليل وضعيت آينده صنعت مورد بررسي صورت مي‌پذيرد.
۲-۱۱-۲- پيش‌بيني تقاضاي خارجي (صادرات):
در اين بخش، با توجه به الگوهاي مختلف موجود جهت پيش‌بيني تقاضا (كه الزاماً با الگوي پيش‌بيني تقاضاي داخلي مورد بررسي مشابه نخواهد بود) و همچنين اطلاعات در دسترس در زمينه بازار جهاني و روند گذشته صادرات محصول مورد بررسي، پيش‌بيني صادرات صورت مي‌پذيرد.
۲-۱۲- تحليل موازنه پيش‌بيني امكانات عرضه و پيش‌بيني تقاضا:
از مقايسه جداول مربوط به امكانات عرضه و پيش‌بيني تقاضا، وضعيت آينده صنعت مورد بررسي تحليل ميشود. در تدوين جدول موازنه امكانات عرضه و تقاضا بايد علاوه بر امكانات عرضه داخلي به روند واردات و همچنين در بخش پيش‌بيني تقاضا، علاوه بر پيش‌بيني تقاضاي داخلي به امكانات صادرات نيز توجه نمود.
۲-۱۳- بررسي بازار جهاني:
در مورد طرحهايي كه بازار هدف، بازار صادراتي ميباشد و همچنين در مورد طرحهايي كه محصول مورد بررسي رقيب وارداتي (محصول خارجي) دارد، بررسي بازار جهاني و منطقه‌اي ضروري ميباشد. به طوري كه در اين بخش تحليل‌هاي مربوط به وضعيت تجارت جهاني و منطقه‌اي و بازارهاي هدف و همچنين مزيت‌هاي رقابتي محصول مورد بررسي در رقابت با محصولات مشابه وارداتي ارائه ميشود.
۲-۱۴- برنامه فروش شركت و تعيين بازار هدف
در اين بخش برنامه شركت و همچنين ميزان استفاده از ظرفيت عملي آن ارائه ميشود. در اين بخش بازار هدف شركت دردسترسي به بازار داخلي و صادراتي متناسب با دانش فني طرح و توانمندي شركت در دستيابي بازار و قدرت رقابت‌پذيري آن ارائه ميشود.
۲-۱۵- جمع‌بندي، نتيجه‌گيري و ارائه پيشنهاد
با مطالعه و تحليل تمام اركان مطالعه بازار، دستيابي به نتايج مشخص كاربردي دربارة توجيه‌پذيري اجراي پروژه متصور ميباشد. به طوري كه نتايج مطالعات طرح توجیهی ، تهيه كننده گزارش مطالعه بازار را به ارائه پيشنهاد در زمينه اجرا يا عدم اجراي طرح رهنمون مي‌سازد. بر همين اساس در اين بخش ارائه تحليل نهايي و جمع‌بندي گزارش به شيوه‌اي ارائه ميشود كه به پيشنهادهاي عملي منتهي شود.
جمع‌بندي نتايج يافته‌هاي پژوهش بصورت يك چكيده از هدف اجراي پروژه، تبيين محيط پيراموني بازار و تحليل‌هاي كمي مربوط به وضعيت عرضه و تقاضا و پيش‌بيني امكانات عرضه و تقاضا ارائه ميشود و در پايان پيشنهادهاي كاربردي در زمينه توجيه‌پذيري اجراي پروژه كه هدف اصلي مطالعه است ارائه مي‌گردد.
توانمندي متقاضي به لحاظ شناخت شرايط حاكم بر بازار محصول مورد بررسي و همچنين داشتن قابليتهاي لازم جهت فعاليت در بازار فروش محصول از جمله موارد تأثيرگذار در تصميم‌گيري نهايي ميباشد.
فصل سوم طرح توجیهی : بررسی فني
۳-۱- هدف از اجراي طــرح
هدف از اجراي طرح تأسيس/ طرح توسعه / طرح بازسازي و نوسازي
۳-۲- ظرفيت
ظرفيت اسمي: ظرفيت اسمي عبارتست از قابليت توليد در شرايط ايده‌آل. اين ظرفيت اغلب توسط سازندگان ماشين‌آلات ثبت شده است و بر اصول طراحي و مهندسي استوار ميباشد.
ظرفيت عملي: ظرفيت عملي عبارت است از حداکثر ظرفيت قابل دسترسي در شرايط عادي کار. به طور معمول ظرفيت عملي به صورت درصدي (راندمان يا بازده‌اي) از ظرفيت اسمي در نظر گرفته ميشود.
عوامل موثردر تعيين حداکثر ظرفيت عملي و درصد استفاده از آن:
در تعيين حداکثر ظرفيت عملي طرح و درصد استفـاده از اين ظـرفيت، عوامل متعـددي مـؤثر مي‌باشند مانند:
طراحي، روش توليد و فن‌آوري، ظرفيت اسمي ماشين‌آلات، مواداوليه و کمکي، نيروي انساني، تعمير و نگهداري، توقف عادي کار، تعطيلات و نوبت کاري و کشش بازار.
۳-۳- محصول توليدي
يك واحد توليدي مي‌تواند توليد كننده يك يا چند محصول معين باشد. چند محصولي بودن يك واحد به عوامل مختلفي بستگي دارد كه در ذيل به برخي از آنها اشاره شده است.
- ماهيت فعاليت و ضرورت توليد محصولات جانبي در كنار محصول اصلي.تو ضيح اين امر به ويژه در مواردي که محصولات جانبي خود باعث ايجاد ارزش افزوده ميشود ضروري است. در برخي موارد محصولات با اينكه در يك رده مشخص مي‌باشند داراي درجه‌بندي متفاوت از نظر كيفيت و كاربرد مي‌باشند مانند صنايع توليد چرم.
- تنوع محصولات از نظر مشخصات ظاهري و كيفيت متناسب با سليقة مصرف كنندگان و حضور موثر در بازار مانند واحدهاي توليد پارچه و پوشاك.
- تعريف علمي محصول يا محصولات براساس مراجع معتبر علمي
- نام و نوع توليدات، در صورت تنوع توليدات انتخاب محصول/ محصولات اصلي يا همگن شده و ذكر دلايل آن
- انتخاب محصولات تيپ
- مشخصات فيزيكي و شيميايي توليدات و ارائه محدوديت هاي احتمالي بعنوان مثال عدم امکان فرآوري ماهي و ميگو بطور همزمان در يک سالن
- كيفيت مورد نظر و مطلوب براساس استانداردهاي موجود
- تعيين درجه محصول
- موارد كاربرد هر يك از محصولات و مصرف كنندگان.
- چنانچه در نظر باشد كه محصولي با علامت تجاري خاصي توليد شود هرگونه حق‌الامتياز در قالب قرارداد مورد توجه قرار گيرد.
۳-۴- مواد اوليه، کمکي و بسته‌بندي
- نوع و مشخصات مواداوليه، مواد کمکي و بسته‌بندي (به صورت خام، نيمه ساخته يا ساخته شده) بر اساس مراجع معتبر علمي و تجاري.
- منابع تأمين (داخلي يا وارداتي و يا وارداتي قابل تهيه در داخل) و امکان تهيه مداوم
- نحوة حمل و نقل و انبار مواد (با توجه به حجم مواد اوليه، کمکي و بسته بندي و ميزان ذخيره آنها، حجم انبار مواد تعيين مي گردد)
- ميزان مصرف براي واحد توليد
- ميزان ضايعات عادي (متعارف)، و حتي الامکان توضيح درمورد کاربردهاي ضايعات جهت استفاده مجدد در خط توليد و محصول با درجه کيفي پائين تر به منظور ارتقاء ارزش افزوده طرح.
- هزينة تأمين (خريد و ساير هزينه‌هاي جانبي). در هزينه مواد اوليه مي‌توان بخش‌هاي ساير هزينه‌ها مثل حقوق دولتي يا هزينه‌هاي پيمانكاري و سفارشات به پيمانکاران را نيز در نظر گرفت.
- احتمال جايگزيني با مواد ديگر
۳-۵- روش تولید
روش توليد و نوع فن‌آوري از عوامل بسيار مهمي است که در اجراي صحيح يک طرح از نقش بسزايي برخوردار است. به منظور توليد يک محصول مي‌توان از روشهاي مختلفي استفاده نمود. انتخاب روش توليد مناسب با توجه به عوامل مختلفي از جمله منابع در دسترس، فرهنگ صنعتي، مهارتهاي موجود و قابليت يا شرايط لازم جهت جذب فن‌آوري مورد نظر صورت مي‌گيرد. در بسياري موارد دانش روشهاي توليد در دسترس عموم قرار گرفته است ليکن بسياري از فعاليت‌ها تحت ليسانس بوده و به کارگيري روش مورد نظر مستلزم در اختيار داشتن فن‌آوري خاص آن است.
- شرح مبسوط: سيستم ردپاي مواد اوليه تا رسيدن به محصول نهايي. ضروري است تمام اتفاقاتي كه در اين ميان رخ مي‌دهد با توجه به شرايط فيزيكي حاكم مثل دما، فشار، رطوبت و... توضيح داده شود. در روش توليد بايد فعاليت هر يك از ماشين‌آلات طرح معين شود.
- نمـــوداري از گـــردش کار مواد تا مرحلة بسته‌بندي که در آن فعاليت‌هاي عمده و زمان مورد نياز جهت هر يک از مراحل توليد مشخص شده است.
- انجام موازنة مواد بر روي نمودار گردش کار.
- انعطاف‌پذيري و قابليت کنترل خط توليد درخصوص توليد انواع محصولات، کيفيت موردنظر، مواداوليه، نيروي انساني و غيره.
- ارزيابي روش توليد از جهات مختلف مانند قديمي يا پيشرفته بودن آن، ميزان ضايعات، مصرف انرژي و غيره.
۳-۶- مشخصات دانش فني توليد
- امکان اخذ دانش فني مورد نياز از منابع داخلي يا خارجي و نحوة انتقال فن‌آوري.
- سوابق و تجربه دارنده دانش فني (براساس مستندات كتبي ارائه شده و رزومه دارندة دانش فني)
- مقايسه انواع شناخته شده ديگر دانش فني و فن آوري هاي مرتبط و تشريح رجحان انتخابهاي انجام شده.
- در تأييد دانش فني داخلي بايد نهادهاي علمي معتبر مثل دانشگاه‌ها و وزارتخانه‌ها، هم از لحــاظ مــــاهيت و هــم از لحاظ ارزش نقدي آن (در ترازنامه يا در بخش هزينه هاي مورد نياز) اظهار نظر نمايند.
- در خصوص دانش فني ذكر مسئوليت ونحوه انتقال دانش فني و محدوديتهاي ارائه دهنده و گيرنده آن مورد تحليل قرارگيرد. بنابراين ذكر اين مهم كه آيا دانش فني در سطح ارائه مستندات يا همراه با ارائه نقشه ها و جزئيات محاسبات يا نصب و راه اندازي و غيره ميباشد ضروري است.
۳-۷- کنترل کيفيت
لازم است سيستم کنترل کيفيت واحد و رعايت استانداردهاي لازم بررسي شود. ارائه مراحل بازرسي در بخش هاي مختلف از جمله مواداوليه،محصول،فاضلاب و غيره با ذكر پارامترهاي كنترلي هر مرحله و نتايج استحصالي ازآن و نحوه اعمال نتايج در فرآوري مواد از اهميت عمده اي برخوردار بوده و توضيح آن ضروري مي باشد.
۳-۸- محيط زيست
مي‌بايست سيستم توليد از جهت رعايت قوانين و مقررات محيط زيست و ملاحظات و تجهيزات لازم مورد دقت قرار گيرد. در صورت وجود مجوز محيط زيست شرايط و مشخصات اشاره شده در مجوز در اين بخش با ذكر شماره و تاريخ آورده شود. از سويي ديگر در صورتي كه به منظور اخذ مجوزهاي محيط زيست الزام به تهيه گزارشات خاصي بوده است. وضعيت اينگونه گزارشات ذكر گرديده و در مواردي كه تهيه شده اند خلاصه اي از اطلاعات آن ارائه گردد.
۳-۹- پيش‌بيني توليد
با در نظر گرفتن برنامة زمانبندي طرح، راه‌اندازي آزمايشي و آغاز بهره‌برداري تجاري، لازم است برنامه توليد تا رسيدن به حداكثر ظرفيت عملي براي سالهاي آتي مشخص گردد.پيش‌بيني توليد براساس مباني ظرفيت، راندمان کار، مهارتهاي نيروي انساني، تأمين مواد اوليه، بازاريابي و ساير عوامل ديگر که عموما به طور تدريجي افزايش مي‌يابد انجام ميشود و لازم است به تجربيات ديگر در واحدهاي مشابه نيز توجه شود.
۳-۱۰- هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري طرح
به طور کلي در دو مرحله اجراي طرح و بهره‌برداري از طرح، سرمايه‌گذاري صورت مي‌گيرد. سرمايه موردنياز در دوران اجراي طرح، سرمايه ثابت و سرمايه مورد نياز در دوران بهره‌برداري از طريق سرمايه در گردش تأمين ميشود.
۳-۱۰-۱ - زمين
۳-۱۰-۲- محوطه‌سازي و ساختمان
۳-۱۰-۳ - ماشين‌آلات
عمده‌ترين بخش يک طرح توليدي، انتخاب ماشين‌آلات با توجه به نوع صنعت و خصوصيات آن، فن‌آوري ساخت، ظرفيت توليد و خريد و نصب و راه‌اندازي آنها مي باشد.
۳-۱۰-۴- تأسيسات
بر حسب نياز، انواع تأسيسات يک طرح توليدي از قبيل برق، آب، بخار، هواي فشرده، سوخت، گازهاي صنعتي، روغن داغ، لوله‌کشي، سيستم اعلام و اطفاي حريق، سيستم گرمايش و سرمايش، سيستم تصفيه آب، سيستم تصفيه فاضلاب صنعتي و غيرصنعتي، باسکول، تهويه، مخابرات، چيلر، برج خنك كننده و سيستم حفاظتي مشخص و هزينه هر يک تعيين ميشود. منابع تأمين، مـــقدار مــورد نياز، ذخيره‌سازي و تجهيزات اضطراري در هر مورد مي‌بايست برآورد گردند. هزينه‌هاي تأسيسات، شامل خريد و نصب دستگاهها و تجهيزات اصلي، يدکي و ذخيره، لوله، کابل، اتصالات و غيره است..
بــرق:
- محاسبه و تعيين حداكثر توان برق مورد نياز (بر حسب KW) به طور مثال براساسTechnical Dataپروفرما و ضرايب همزماني و ساير بخش‌هاي مصرف كننده برق محاسبات آن نشان داده شود.
- نحوه تأمين، موافقت‌ها و قراردادهاي لازم يا استعلام‌ها
- برآورد هزينه هر يك از اقلام مربوطه شامل حق انشعاب و تجهيزات لازم از جمله تجهيزات سيستم توليد برق مانند ديزل ژنراتورها و متعلقات آن، تجهيزات سيستم توليد برق اضطراري، تجهيزات پست ترانس برق از جمله ترانس‌ها و تابلوهاي فشار قوي و ضعيف، كابل‌كشي فشار قوي و ضعيف، توسعه شبكه و...
- تعيين تعداد و مشخصات كلية دستگاهها و تجهيزات
- علت استفاده از ديزل ژنراتور و ميزان ظرفيت انتخاب شده براي آن
آب:
- محاسبة حداکثر شدت ميزان آب مورد نياز (دبي) و موارد مصرف (براي تعيين هر اينچ آب انشعاب يا تعيين قدرت موتور چاه)
- نحوه تأمين (حفر چاه و انشعاب)، موافقت‌ها و قراردادهاي لازم
- برآورد هزينه هر يک از اقلام مربوطه از قبيل حق انشعاب، دستگاهها و تجهيزات مربوط به واحدها آب بهداشتي و غيرصنعتي، آبهاي صنعتي Domain(شامل آب خام و آب نرم، آب گرم، سرد، بازيافتي، آتش نشاني و غيره...)، مخازن ذخيره زميني، هوايي، دستگاه تصفيه، تجهيزات پمپاژ، لوله‌کشي و غيره.
- تعيين تعداد و مشخصات كليه دستگاهها و تجهيزات از جمله دستگاهها و تجهيزات اصلي آبهاي صنعتي مي‌توان به دستگاههاي فيلتر(شني و ذغالي و کربن فعال) و تبادل کننده‌هاي آنيوني و کاتيوني جهت توليد
برجهاي خنک کننده جهت توليد آب خنک
- تعيين تعداد و مشخصات کليه دستگاهها و تجهيزات
- برآورد هزينه هر يک از اقلام فوق
چيلر جهت توليد آب سرد در فرآيند توليد
- تعيين تعداد و مشخصات کليه دستگاهها و تجهيزات
- برآورد هزينه هر يک از اقلام فوق الذکر
هواي فشرده
- محاسبه ميزان (دبي) مورد نياز و موارد مصرف
- هزينه دستگاهها و تجهيزات لازم از جمله کمپرسورها، مخازن هوا، خشک کن، لوله‌کشي و غيره
- تعيين تعداد و مشخصات كلية دستگاهها و تجهيزات ( از جمله ظرفيت کمپرسورها بر حسب متر مکعب درواحد زمان )
بخار
- محاسبة شدت ميزان (دبي) وموارد مصرف
- برآورد هزينه دستگاههاي ديگهاي بخار و تجهيزات آن شامل: تله بخار، مشعل، سيستم سوخت، لوله و شيرآلات، دودکش، تابلوهاي فرمان، لوازم ايمني و غيره
- تعيين تعداد و مشخصات كلية دستگاهها و تجهيزات (از جمله مشخص نمودن ظرفيت ديگ بخار بر حسب Ton يا Btu)
سوخت
- مخازن ذخيره سوختهاي مورد مصرف با توجه به ميزان و مصرف دوره اي آنها از جمله گازوئيل جهت مصرف درديزل ژنراتور و ليفتراکها
- نحوه تأمين و محاسبات آن، موافقت‌ها و قراردادها يا استعلام‌هاي لازم
- برآورد هزينه اقلام مربوطه مانند حق اشتراک و انشعاب گاز، تجهيزات ايستگاه گاز، مخازن ذخيره، لوله‌کشي‌ها و غيره
- (در صورت وجود) تعيين تعداد كپسول‌هاي LPG
- تعيين تعداد و مشخصات كلية دستگاهها و تجهيزات
سيستم تصفيه فاضلاب
- تعيين نوع سيستم فاضلاب صنعتي و بهداشتي مورد نظر با توجه به صنعت مزبور و مقررات محيط زيست
- برآورد هزينه‌هاي خريد و نصب دستگاهها
- تعيين مشخصات و تعداد كلية دستگاهها و تجهيزات
مشخصات سيستم تصفيه و B.O.D يا C.O.D ورودي و خروجي از سيستم بايد معين شده و پايين تراز مجوز محيط زيست باشد.
سيستم گرمايش و سرمايش
- تعيين موارد مصرف (استفاده عمومي يا در خط توليد) و نوع سيستم مورد نظر
- مشخصات برآورد هزينه‌هاي مختلف از جمله ماشين‌آلات اين بخش چيلر، ديگ آب گرم، فن کويل، هواساز، بخاري پلار، كولرهاي آبي و گازي، سيستم پمپاژ، لوله‌کشي، کابل‌کشي و غيره
- تعيين تعداد و مشخصات كلية دستگاهها و تجهيزات
- ارائه محاسبات تعيين تعداد دستگاهها
سيستم اعلام و اطفاء حريق
- تعيين نوع سيستم اعلام و اطفاء حريق با توجه به عوامل متعددي از جمله اشتعال‌پذيري، سمي بودن بخارات ناشي از سوختن، مواداوليه، محصولات، مشخصات ماشين‌آلات و...
- برآورد هزينه وسايل و تجهيزات مورد نياز مانند کپسول گاز يا پودر، جعبه آتش نشاني، ماشين آتش نشاني، سيستم اطفا حريق مرکزي، کف سازها، دتکتورهاي حرارتي و دود و غيره، چشم الکترونيکي، سيستم اعلام حريق، آب فشان، رينگ آب
- ذكر تعداد و مشخصات كلية دستگاهها و تجهيزات
باسکول
- تعيين ظرفيت و دقت مورد نياز
- برآورد هزينه
- تعيين تعداد و مشخصات كلية دستگاهها و تجهيزات
سيستم حفاظتي کارخانه
- سيستم حفاظتي کارخانه مانند دوربين مدار بسته خط توليد و سيستم دزدگير
- برآورد هزينه
- تعيين تعداد و مشخصات كلية تجهيزات
۳-۱۰-۵- لوازم و تجهيزات آزمايشگاهي و کارگاهي
اين اقلام شامل وسايل آزمايشگاهها، تجهيزات تعميرگاهها، کارگاهها، انبارها، و وسايل ايمني است. همانند ساير اقلام سرمايه‌گذاري لازم است ميزان کيفيت مورد نياز هر يک، بررسي شده و برآورد هزينه آن براساس مشخصات، تعداد، پيشنهادات قيمت و استفاده از موارد مشابه صورت گيرد.
۳-۱۰-۶- وسائط نقليه
وسائط نقليه مورد نياز جهت رفع نيازهاي روزمره کارخانه، انتقال مواد و کالا و رفت و آمد کارکنان (در مواقع ضروري) به داخل و خارج کارخانه ميباشد. ضمن بررسي نوع، تعداد دستگاه، مشخصات، نحوه تأمين، قيمت هر يک، کل هزينه آن برآورد ميشود.
۳-۱۰-۷- تجهيزات و وسايل اداري و خدماتي
در اين قسمت هزينه هاي تجهيزات و وسايل اداري و خدماتي از جمله اثاثه اداري، لوازم آشپزخانه و رستوران، تلفن، زيراکس، فکس، کامپيوتر، چاپگر، وسايل نظافت و آبدارخانه، تجهيزات بهداري و... برآورد مي‌گردد.
۳-۱۰-۸- هزينه هاي متفرقه و پيش بيني نشده
با توجه به اينکه در اغلب موارد در مرحله بررسي طرح جهت تأمين نياز مالي و تصميم‌گيري جهت تخصيص اعتبار و تسهيلات بانکي، جزئيات دقيق طرح در اختيار نيست و در طول اجراي طرح، تغييراتي در حجم عمليات اجرايي و هزينه‌هاي آن و قيمتها وجود خواهد داشت از اينرو با توجه به نوع طرح درصدي از هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري ثابت مورد نياز تا تکميل به استثناي هزينه‌هاي قبل از بهره‌برداري به منظور پيشگيري از خطاي احتمالي محاسبات، رعايت احتياط و مقابله با افزايش قيمتها و تغييرات احتمالي تحت عنوان هزينه‌هاي پيش‌بيني نشده در نظر گرفته ميشود. در اين بخش ارائه دليل جهت محاسبه درصد مورد نظر الزامي بوده و بهتر است رقم 10 درصد پيش بيني گردد.
۳-۱۱- هزينه‌هاي قبل از بهره‌برداري
هزينه‌هاي قبل از بهره‌برداري شامل هزينه‌هايي هستند که جهت اجراي طرح و راه‌اندازي و بهره‌برداري آزمايشي (تا قبل از بهره‌برداري تجاري) و به منظور انجام امور طرح ضروري مي‌باشند ليکن بطور مستقيم منجر به ايجاد دارايي عمومي ثابت نمي‌شوند. بدون انجام اين هزينه‌ها، امکان اجراي طرح و بهره‌برداري تجاري از آن ممکن نخواهد بود. در برآورد هزينه‌هاي قبل از بهره‌برداري مي‌بايست کليه اموري که بايد از ابتداي فراهم آوردن امکانات براي اجراي طرح و دوران اجراي آن و حصول به بهره‌برداري تجاري (که منتج به توليد محصول قابل فروش خواهد شد) انجام مي‌گيرد مشخص و سپس برآورد هزينه لازم بعمل آيد.
۳-۱۲- سرمايه در گردش
سرمايه در گردش يک واحد توليدي عبارت است از مجموعه امکانات، ارزش موجودي‌ها و کار در جريان، مطالبات و نقدينگي جهت به کارگيري و بهره‌برداري از سرمايه‌گذاري ثابت به منظور توليد و حفظ تداوم و استمرار عمليات. تعيين مبناي ميزان موجودي‌ها، کار در جريان و مطالبات بستگي به شرايط تجاري، بازرگاني در تهيه مواد، فروش محصول و شرايط فني کار در جريان دارد.
اقلام عمده در تعيين سرمايه در گردش عبارتند از:
- مواد اوليه (داخلي و خارجي)
به منظور جلوگيري از وقفه در جريان توليد با توجه به نوع صنعت، ميزان توليد، منبع و نحوه تأمين مواد، فاصله زماني لازم از مرحلة سفارش تا مرحلة دريافت مواد، زمان تحويل و حمل آن، ميزان مواد اوليه، کمکي و بسته‌بندي مورد نياز به عنوان يکي از اقلام سرمايه در گردش و مدت زمان ذخيره آن براي يك دوره، تعيين مي‌گردد.
- کالاي ساخته شده و در جريان ساخت
با در نظر گرفتن مراحل و روش توليد، مدت زمان لازم براي ساخت كالا و نگهداري آن درانبار بررسي شده و هزينه هاي مربوط به آن به عنوان سرمايه در گردش منظور ميشود.
- مطالبات
وجوه مورد انتظار از کالاي به فروش رفته که وصول آنها در کوتاه مدت اتفاق مي‌افتد. مدت زمان كسب وجوه مورد انتظار بايد معين شود ( بدون در نظر گرفتن هزينه هاي توليد مواداوليه و استهلاک).
- تنخواه گردان
جهت پرداخت هزينه‌هاي جاري شرکت مدت زماني بعنوان موجودي نقدي يا تنخواه‌گردان در محاسبه سرمايه در گردش براساس هزينه‌هاي توليد ( بدون در نظرگرفتن هزينه هاي توليد مواداوليه و استهلاک)منظور ميشود.
۳-۱۳- زمانبندي اجراي طرح
جهت اجراي طرح به طور هماهنگ، منظم و پيوسته، لازم است در مورد هر يک از عمليات اجرايي مانند کسب مجوزهاي لازم و عقد قراردادها، خريد و آماده‌سازي زمين، عمليات ساختماني و محوطه‌سازي، سفارش، خريد و حمل ماشين‌آلات، نصب و راه‌اندازي، تأسيسات، استخدام و آموزش کارکنان، بهره‌برداري آزمايشي، تاخيرهاي پيش‌بيني نشده و غيره، برنامة زمانبندي خاصي تهيه گردد.
۳-۱۴- هزينه هاي توليد
هزينه‌هاي توليد براساس پيش‌بيني توليد در100 درصد ظرفيت عملي محاسبه مي‌گردد و براي سالهاي قبل از دستيابي به صد در صد ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال مي‌گردد.
مواداوليه، کمکي و بسته بندي
- ميزان مصرف مواد اوليه، کمکي و بسته بندي براي واحد توليد و کل
- ميزان ضايعات متعارف ( عادي)
- محل و منابع تامين
- برآورد قيمت تمام شده هر يک و برآورد ارزش کل مواد مصرفي
- نرخ تبديل ارز در مورد مواد اوليه خارجي
- ساير هزينه هاي مربوط به تامين مواد مذکور
حقوق و دستمزد
- برآورد تعداد کارکنان توليدي و اداري مورد نياز بر اساس سيستم پرسنلي يا طرح طبقه بندي مشاغل
- برآورد حقوق هر گروه طبق نرخهاي متداول ( حداقل حقوق که از طرف منابع دولتي مشخص مي شود رعايت گردد).
- هزينه هاي مازاد ( مزاياي شغلي ) که معمولا به صورت درصدي از حقوق منظور مي گردد.
- هزينه آّب، برق، سوخت و ارتباطات
برق: با در نظر گرفتن توان برق واحد و ماشين آلات، تعداد نوبت کاري، ساعات مصرف، روز کاري درسال و ضريب همزماني، کل مصرف برق ساليانه برآورد مي گردد و سپس با توجه به قيمت مصرف برق براي هر کيلو وات ساعت (Kwh) و هزينه ديماند، هزينه کل مصرف برق تعيين مي شود. گاهي در پروفرماي ماشين آلات، ميزان مصرف برق به ازاي ميزان توليد ذکر شده است که مي توان از آن در محاسبه ميزن مصرف برق خط توليد استفاده نمود.
تعميرو نگهداري
هزينه استهلاك
هزينه هاي متفرقه و پيش بيني نشده
معمولا درصد معيني (معمولا حدود 6%) از جمع هزينه هاي توليد به جز استهلاک بعنوان هزينه‌هاي پيش بيني نشده در نظر گرفته مي شود که در اين بخش درصد و رقم فوق ارائه مي گردد.
جدول هزينه هاي ثابت و متغير
لازم است سهم هزينه هاي ثابت و متغير هر يک از اقلام هزينه هاي توليد در100 درصد ظرفيت عملي را تعيين نمود. هزينه هاي ثابت هزينه هايي هستند که با تغيير سطح توليد تقريبا ثابت باقي مي مانند در حاليکه هزينه هاي متغير با تغيير سطح توليد تغيير مي کنند.
فصل چهارم طرح توجیهی : ارزيابی مالي
۴-۱- خلاصه پيشبينيهاي مالي طرح توجیهی
۴-۲- جدول هزينه‌هاي طرح و نحوة تأمين منابع آن
۴-۳- بررسي سابقة مالي
جدول تفكيكي فروش
نسبت‌هاي سودآوري
ترازنامه حسابرسي شده 3 سال آخر شركت يا براساس اظهارنامه مالياتي شركت
جدول تعيين ارزش دفتري دارايي‌هاي ثابت
۴-۴- سرمايه در گردش
محاسبات سرمايه در گردش محاسبه شده در كامفار جهت اولين دوره بهره‌برداري از طرح در اين بخش ارائه میگردد و مباني محاسبات (تعداد روز جهت هر مورد) نيز ارائه می شود.
۴-۵-مشاركت مدني قابل تبديل به فروش اقساطي:
۴-۶-شرايط مخصوص:
۴-۷- نتيجه و پيشنهاد
فصل پنجم طرح توجیهی : نتایج نرم افزار کامفار Comfar
خلاصه عملکرد پروژه (SummarySheet)
هزینه های سرمایه گذاری ثابت پروژه (Fixed Investment Cost)
هزینه های قبل از بهره برداری (Pre-Production Expenditures)
سرمایه در گردش پروژه (Working Capital)
هزینه های سالیانه سرمایه گذاری پروژه (Annual Costs Of Products)
برنامه تولید و فروش سالیانه پروژه (Production And Sales Programme)
جداول هزینه های مالی و تسهیلات (Debt Service)
جریان وجوه نقد برای برنامه ریزی مالی پروژه (Cash Flow For Financial Planing)
جریان وجوه نقد تنزیل شده (Discounted Cash Flow)
صورت حساب سود و زیان (Net Income Statement)
ترازنامه پروژه (Projeted Balance Sheet)
نسبت های مالی (Financial Ratios)
نسبت های کارایی (Efficiency Ratios)