طرح توجیهی چیست؟
مطالعات امکانسنجی و طرح توجیهی فنی و اقتصادی شامل یک پکیج مطالعاتی می باشد که هر سرمایه گذاری قبل از اقدام به سرمایه گذاری و شروع عملیات ساخت و یا فعالیت نیاز به تهیه یک گزارش طرح توجیهی دقیق از وضعیت صنعت یا خدمات در نظر گرفته شده در بازار واقعی میباشد.
اجزای طرح توجیهی
اجزای طرح توجیهی متفاوت هستند. در گزارش توجیهی یا همان طرح توجیهی بخشهای مختلف شامل بررسی سابقه و رزومه متقاضی و یا معرفی سرمایهگذار ، مطالعات بازار و یا مطالعات اقتصادی محصول یا خدمتی که در آینده تولید یا ارائه می گردد معرفی میشود همچنین طرح توجیهی شامل بخش بررسیهای فنی سرمایهگذاری و ارزیابی مالی با نرم افزار کامفار می باشد.
در بخش سابقه متقاضی طرح توجیهی به معرفی مدیران شرکت و سهامداران و رزومه تخصصی هر یک پرداخته و ساختار شرکت به طور کامل معرفی می گردد همچنین در این بخش طرح توجیهی به معرفی توانمندیهای مالی سرمایهگذار و نیز توانمندیهای بالقوه و بالفعل فنی سرمایهگذار پرداخته میشود.
بخش سابقه متقاضی طرح توجیهی
سرفصلهای بخش سابقه متقاضی طرح توجیهی به شرح زیر می باشد :
بررسی سوابق ثبتي شرکت متقاضی : در این بخش به صورت کامل سوابق ثبتی شرکت شامل تاریخ ثبت ، نوع شرکت ، مکان ثبت ، آگهی تاسیس و آگهی های تغییرات و شرح تغییرات شرکت بسته به اینکه طرح توجیهی ایجادی بوده و یا طرح توجیهی توسعه ای ، بازسازی یا نوسازی می باشد به صورت مفصل بررسی و در گزارش توجیهی شرح داده می شود.
سرمايه و سهامداران : در این قسمت میزان سرمایه و همچنین مشخصات سهامداران ائم از حقیقی یا حقوقی بررسی شده و مشخصات هر کدام به طور کامل توضیح داده می شود و همچنین درصد سهام و با نام یا بی نام بودن سهام مشخص می گردد.
بررسی مديريت طرح : در بررسی مدیریت طرح ایجادی یا توسعه ای با توجه به سوابق مدیران و سهامدارن شرکت به طور کامل وضعیت مدیریتی مالک طرح توجیهی به صورت مفصل مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار گرفته تا بانک عامل و یا صندوق عامل که طرح توجیهی را جهت درخواست تسهیلات و یا مشارکت در پروژه مورد ارزیابی قرار می دهد به طور کامل با مدیریت پروژه در زمان ساخت و پس از آن یعنی زمان بهره برداری آشنایی پیدا نموده و توانایی فنی و دانش مدیریتی صاحب طرح برای بانک عامل تسهیلات ، صندوق مشارکت کننده و یا سرمایه گذار خارجی مسجل گردد. قابل ذکر است در این قسمت مشاور سرمایه گذاری تهیه کننده طرح توجیهی در زمان دریافت مدارک به صورت کامل سرمایه گذار را از اهمیت این بخش طرح توجیهی آگاه می نماید.
مجوزهای قانونی اخذ شده و مورد نیاز طرح توجیهی : همانگونه که مشخص است جهت احداث یک کارخانه صنعتی ، یک فعالیت خدماتی ، طرح کشاورزی ، طرح تولید تجهیزات پزشکی ، طرح تولید دارو ، طرح معدنی ، طرح دانش بنیان ، طرح های تک ، طرح صنایع تبدیلی ، طرح گردشگری ، طرح تورسیم سلامت ، طرح خدمات پزشکی ، طرح شیمیایی ، طرح فرهنگی ، طرح ورزشی و غیره نیازمند به اخذ مجوزات از سازمان های عامل جهت هر یک از پروژه ها با توجه به ماهیت طرح توجیهی می باشد. لذا در این بخش کارشناسان فنی و بازار طرح توجیهی پس از بررسی دقیق محصول تولیدی گزارش امکانسنجی و مکاتبات با ادارات ذیربط کلیه مجوزات مورد نیاز ساخت کارخانه و یا ... را لیست و در طرح توجیهی به صورت مشخص می آوردند تا سرمایه گذار طرح در آینده پس از طی دوران ساخت مشکلی از نظر مجوزات قانونی تولید نداشته باشد و پیش بینی تمامی مجوزات لازم در طرح توجیهی و مطالعات امکانسنجی شده باشد.
قابل ذکر است به طور مثال برای صنایع آلاینده می بایست قبل از مکانیابی محل احداث طرح توجیهی از سازمان یا اداره محیط زیست مربوطه استعلامات مورد نیاز اخذ گردد تا پس از خرید و ساخت زمین مشکلی از نظر زیست محیطی و اخذ مجوز محیط زیست به وجود نیاید. البته به طور کلی عموما صنایعی که آلایندگی بزرگی و یا یوتیلیتی خاصی نیاز نداشته باشند در کلیه شهرک های صنعتی استان ها قابل اجرا می باشند.
توانمندي های بالقوه و بالفعل صاحب طرح و کلیه مدیران اصلی : در این بخش با توجه به سابقه صاحب طرح توجیهی و رزومه گذشته مدیران شرکت متقاضی ، کارشناسان طرح توجیهی با بررسی کامل مدارک شرکت توانمندی هایی که شرکت در حال حاضر دست یافته ائم از توانمندی مدیریتی و یا تکنولوژی و دانش فنی به صورت مشروح بحث نموده و تاثیر آن را در طرح جدید متقاضی و محصول یا خدمات موضوع طرح توجیهی را بررسی می نماید قابل ذکر است این بخش جهت امتیاز دهی بانک عامل برای تسهیلات مالی و همچنین ارزیابی متقاضی مهم می باشد. در بخش دیگر آن کارشناسان طرح توجیهی مشاور سرمایه گذاری توانمندی های بالقوه متقاضی را بحث می نماید و تاثیرات آن را در طرح عنوان می نماید.
بخش مطالعات بازار طرح توجیهی
سرفصل های بخش مطالعات بازار طرح توجیهی به شرح زیر می باشد :
در بخش مطالعات بازار طرح توجیهی به معرفی کامل محصول یا خدمات مورد نظر و استانداردها و مشخصات فنی کامل آن پرداخته و در ادامه آن بررسی کامل رقبا و عرضه کنندهگان محصول یا خدمت مورد نظر و میزان عرضه آن در بازار هدف پرداخته میشود و در پایان گزارش بازار طرح توجیهی موازنه عرضه و تقاضای محصول یا خدمت مورد نظر تحلیل میگردد.
سرفصل های بخش بررسی های فنی طرح توجیهی به شرح زیر می باشد :
در بخش بررسی فنی طرح توجیهی پس از شرح کامل روش تولید یا روش خدمات مورد نظر به برآورد هزینههای سرمایه گذاری به تفکیک هر بخش پرداخته میشود و در پایان به برآورد هزینههای جاری و یا هزینه های ثابت و متغیر سالیانه پرداخته میگردد.
بخش ارزیابی مالی طرح توجیهی
سرفصل های بخش ارزیابی مالی طرح توجیهی به شرح زیر می باشد :
در بخش مالی و کامفار طرح توجیهی پس از مدل نمودن کسب کار در نرم افزار کامفار شاخص های مالی و اقتصادی طرح توجیهی به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفته و آنالیز حساسیت طرح نسبت به تغییرات هزینههای سرمایه ثابت ، تغییرات هزینههای سالیانه طرح توجیهی و تغییرات قیمت فروش طرح و همچنین نقطه بازگشت سرمایه ، نقطه سربهسر سرمایهگذاری ، نرخ بازده داخلی طرح توجیهی ، خالص ارزش فعلی سرمایهگذاری ، نسبتهای مالی و... پرداخته میشود.
در بخش مالی طرح توجیهی ابتدا به بررسی وضعیت شرکت و شرایط سود و زیان شرکت در گذشته پرداخته می شود سپس با استفاده از شاخص های مالی و اقتصادی نرم افزار کامفار به بررسی شرایط اقتصادی طرح پرداخته می شود.
در بخش منابع و مصارف یا هزینه ها و منابع تامین میزان هزینه های هر بخش طرح توجیهی و منابع تامین مالی ذکر می گردد. هزینه های اجرای یک طرح توجیهی صنعتی ، طرح توجیهی خدماتی ، طرح توجیهی گردشگری ، طرح توجیهی کشاورزی ، طرح توجیهی صنایع تبدیلی ، طرح توجیهی استارت آپ ، طرح توجیهی ، طرح توجیهی معدنی ، طرح توجیهی صنایع هایتک ، طرح توجیهی تجهیزات پزشکی و غیره... شامل هزینه های سرمایه گذاری ثابت ، هزینه های قبل از بهره برداری ، هزینه های سرمایه در گردش و سود دوران مشارکت تسهیلات ارزی می باشد از طرفی منابع تامین مالی طرح توجیهی شامل آورده سهامداران ، سرمایه شرکت ، جاری سهامداران ، تسهیلات کوتاه مدت یا تسهیلات سرمایه در گردش ، تسهیلات بلند مدت ریالی و تسهیلات بلند مدت ارزی می باشد. که دراین بخش به صورت کامل هزینه ها و منابع تامین مالی بررسی میگردد.
در بخش بررسی شاخص های مالی طرح توجیهی به بررسی نرخ بازده داخلی سرمایه گذاری ، نرخ بازده داخلی سرمایه گذاران ، حداقل نرخ قابل جذب سرمایه گذاری پرداخته می شود همچنین روند شاخص های اقتصادی از نرم افزار کامفار استخراج و به صورت سالیانه مورد بررسی قرار می گیرد که شامل :
- سود خالص به فروش
- سود ویژه قبل از ماليات به فروش
- سود + بهره به سرمایه
- سود خالص به حقوق صاحبان سهام
- نسبت بدهي بلند مدت به ثروت خالص
- نسبت فروش به کل سرمایه
از مهمترین قسمت های بخش ارزیابی مالی طرح توجیهی آنالیز حساسیت می باشد که حساسیت نرخ بازده داخلی سرمایه گذاری نسبت به افزایش یا کاهش قیمت فروش ، حساسیت نرخ بازده داخلی طرح نسبت به افزایش یا کاهش سرمایه گذاری و حساسیت نرخ بازده داخلی طرح نسبت به افزایش یا کاهش هزینه های عملیاتی که خود شامل هزینه های خرید مواد اولیه ، هزینه های انرژی ، استهلاک ، تعمیر و نگهداری ، حقوق و دستمزد پرسنل اداری و تولیدی و هزینه های سربار می باشد.